Lisanî İlimler Dergisi

سياسة التعريب في سوريا

Mehmet Hakkı SUÇİN — 2024-12-30

Bu çalışma, modern devletin kuruluşundan itibaren Suriye'nin dil politikaları çerçevesinde Araplaştırma boyutlarını açıklamayı amaçlamıştır. Suriye devletinin Arapça diline yönelik politikalarını ve bu politikalar doğrultusunda hükümetin dil planlamasında atılan somut adımları incelemiştir. Ayrıca, Suriye hükümetler tarafından diğer yerel dillere karşı benimsenen Araplaştırma politikalarını ele almıştır. Çalışma, tarihsel betimleyici bir yöntem kullanarak, Suriye hükümetlerin dil politikalarına ilişkin bilgileri tarih kitapları, çağdaş siyaset kitapları, akademik makaleler ve gazetecilik raporları gibi çeşitli tarihsel kaynaklardan toplamıştır. Bu politikaları ve Araplaştırma politikasının bu süreçteki rolünü tanımlamıştır. Çalışma, 1918’den 2024’e kadar geçen dönemde ardışık Suriye hükümetlerin dil politikalarında "Araplaştırmayı" temel bir politika olarak benimsediği sonucuna varmıştır. Bu süreçte hükümetler, diğer yerel dillerin dilsel haklarını marjinalleştirerek bu dillere eğitim, medya veya resmi düzeyde anadillerini kullanma hakkı tanımamışlardır. Ayrıca, Arapça dışındaki dillere karşı dilsel asimilasyon politikaları uygulamışlardır. Öte yandan, dil politikaları ve planlamaları, Arapçanın korunması ve geliştirilmesine odaklanmış ve bu dilin ilerletilmesinde nispeten başarı sağlamıştır. Ancak bu politikaların ele alınması ve uygulanmasında daha ciddi çabalara ihtiyaç vardır. Çalışma, Suriye'deki çeşitli dil gruplarının dilsel haklarını güvence altına almak için yasalar çıkarılmasını ve Arapçayı desteklemek, onu korumak ve çağdaş taleplerle uyumlu hale getirmek için daha ciddi politikalar geliştirilmesini önermektedir.

İmam Hatip Liselerinde Öğrenimine Devam Eden Hafız Öğrencilerin Hafızlıklarının Arapça Öğrenimlerine Etkilerinin Değerlendirilmesi

Musa YILDIZ — 2024-12-30

Hafız, sözcük manası olarak muhafaza eden, koruyan ve hafızaya alan anlamına gelmektedir. Literatürde hafız; Kur’an-ı Kerim’i tamamen ezberleyen kişiye denilmektedir. Bu araştırmada, hafızlığını tamamlamış ve hafızlık belgesi almış olan öğrencilerin Arapça hazırlık sınıfında ve daha sonrasında Arapça öğrenme aşmasında, hafız olmalarının Arapça öğrenmelerine katkıda bulunup bulunmadığı araştırılmıştır. Bu doğrultuda hafızlık ve Arapça eğitimi hususunda hazırlanmış olan anket, internet aracılığıyla öğrencilere uygulanarak her bir soru için cevap frekansları incelenmiştir. Anket öğrenim gören toplam 93 öğrenciye uygulanmıştır. Araştırmada beşli likert tipi anket kullanılmıştır. Tarama modeli niteliğinde icra edilen bu araştırmada anketlerin incelemeleri neticesinde ulaşılmış olan bulgular yer almıştır. Araştırma 2023-2024 öğretim yılı yaz tatili döneminde Muhammet Hamdi Yazır Anadolu İmam Hatip Lisesinde kayıtlı hafız öğrenciler çoğunluk olmak üzere Arapça Öğretimi veren imam hatip liselerindeki hafız öğrenciler yürütülmüştür. Çalışmada kişisel bilgilerin yanı sıra 43 sorudan oluşan beşli likert tipinde anket uygulanarak hafızlığa, Arapçaya ve hatta Arapça öğretmenine bakışları ve değerlendirmeleri elde edilerek analizler gerçekleştirilmiştir. Veriler Google Form aracılığı ile gerekli bilgilendirmeler ve izinler alındıktan sonra toplanmıştır. Öğrencilerin hafız olmalarının Arapça öğrenmelerine katkısını belirlemek amacıyla öncelikle anket sonuçlarının normal dağılım sınaması ve güvenilirliği için Cronbach-alfa iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. Kişisel veriler bağlamında frekans analizleri yapılıp grafiklerle gösterilmiştir. Çalışmanın asıl amacı için hafız olmanın Arapça öğrenme üzerinde etkisini görebilmek amacıyla madde-toplam kolerasyonları ve madde ayırt edicilikleri saptanmaya çalışılmıştır. İlgili incelemeler SPSS aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulguların sonuçlarına bakıldığında hafız olmanın Arapça öğrenimine anlamlı katkılar sağladığı tespit edilmiştir.

Arapça ve Türkçede Edilgen Yapıların Karşıtsal Çözümlemesi

Erdinç DOĞRU — 2024-12-30

Dil ve konuşma becerisi insanın doğuştan sahip olduğu ayrıcalıklı bir özelliktir ve insanın sadece anadilini konuşabilmesi becerisi ile sınırlı olmayıp, farklı toplumlara ait yabancı dilleri öğrenebilmesi becerisini de içerisinde barındırmaktadır. Farklı toplumların birbirleriyle olan muhtelif münasebetleri ve etkileşimleri kaçınılmaz olduğundan, dil eğitimi ve farklı dillerin öğrenimi her dönemde ve her toplumda önemli bir ihtiyaç olarak görülmüştür. Diğer taraftan, Arapça konuşulan coğrafyanın dünya üzerinde geniş bir alanı kaplaması ve bu coğrafyanın yeraltı zenginlikleri göz önünde bulundurulduğunda, Arapçanın öğrenimi ve öğretimi de oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada Arapça ve Türkçenin öğretim ve öğrenimine bir katkıda bulunmak için iki dildeki edilgen yapılar karşıtsal çözümleme yöntemi ile incelenmiş, bu farklılıklar ve benzerlikler nedeniyle öğrencinin karşılaşabileceği öğrenim güçlüklerine çözüm önerileri geliştirilmiştir.

اللغة بين الإنسان والحيوان

Ahmed ALDYAB — 2024-12-30

There is no doubt that language is one of the greatest blessings

bestowed upon humans. It is also the foundation of human vitality, actions, and every

kind of aspects of life. Language serves as a means of communication between

humans and maybe also between animals. However, it is impossible for us to fully

comprehend the language of animals, because the nature of humans is different

from nature of animals. Language shapes society and forms a different nation, separate

from others. When a nation possesses its own unique language, that language

becomes an integral part of its identity. As we know, societies have existed since

ancient times, and language has been the primary tool for communication among

humans. That’s why, we must delve into the origin of language and ask ourselves the

following questions: “Did language come directly from God as it is, or was it sent down

as a framework and then developed by humans? Or is language a human invention

or creation? What is the significance of language in our lives? What is language,

and what is its origin? What theories have linguists developed to explain the concept

of language to humans? Is it possible to say that animals use a language among

themselves, or do they merely rely on sounds and signals for communication?” This

study aims to clarify certain points and provide answers to these questions as much

as possible. However, I do not claim to fully answer all these questions. Rather, I

hope that this study will play a crucial role in addressing the remaining ambiguities in

the future by other researchers.

Arapça ve Türkçede Karşıtlık İfade Eden Sözcüklerin Anlambilim Temelinde İncelenmesi

Erdinç DOĞRU — 2024-12-30

Evrenin ve varlığın temelini oluşturan en önemli yapı taşlarından biri zıtlıklardır. Doğanın diğer ögeleri gibi dil de zıtlıkların dengeli ritmi üzerine inşa edilmiştir. İnsan, hangi coğrafyada yaşarsa yaşasın, karşılaştığı iki farklı unsuru ifade edebilmek için karşıt anlamlı sözcüklere ihtiyaç duymuştur. Yüzyıllar boyunca Türkçe ve Arapça, birbirleriyle yoğun bir etkileşim içinde bulunmuş ve bu etkileşim dilin farklı alanlarında olduğu gibi zıt anlamlı sözcüklerde de kendini göstermiştir. Bu çalışmada, Türkçe ve Arapçadaki farklı zıtlık türleri karşıtsal analiz yöntemiyle ele alınarak örneklerle açıklanmıştır. Ayrıca, her iki dilde ortak ve benzer zıtlık türleri belirlenmiştir.

مبادئ عامة عن تعليم ظروف الزمان والمكان للناطقين بغير العربية

Muhammed HAFIZ — 2024-12-30

The research aims to present an innovative educational methodology

for teaching adverbs of time and place to ninth-grade students at the Imams

and Preachers High School. This is achieved through the use of model activities

that help students understand and correctly use these adverbs in various contexts

through interaction and active participation. This approach assists students in

expressing time and place accurately, which enhances their ability to communicate

effectively in Arabic and contributes to improving their language skills in general.

The study is built on five chapters. The first chapter deals with the introduction,

research problem, its importance, objectives, questions, limitations, previous studies,

and research methodology. The second chapter covers general principles of

adverbs of time and place in the Arabic language and defines model educational

activities. In the third chapter, the researcher discusses the role of adverbs of time

and place in sentence construction. The fourth chapter addresses the classifications

of temporal and spatial adverbs. The researcher dedicates the fifth chapter to adverb

appendices and mentions the practical educational activities accompanying each

research requirement. The research concludes with findings, recommendations and

a conclusion.

كتاب "العقد الفريد" لابن عبد ربه الأندلــسي ( 246 – 328 هــ)

S. Yusuf AKYÜZ — 2024-12-30

The paramount encyclopedias of Arabic literature and Arab culture

appeared in the third and fourth centuries AH, such as Ibn Salam’s poetic encyclopedia

(d. 231 AH) Classes of Greatest Poets; Al-Bayan Wa al-Tabyin by Al-Jahiz (d.

255 AH); Uyun al-Akhbar by Ibn Qutaybah (d. 276 AH); Al-Kamil by Al-Mubarrad (d.

285 AH); and The Unique Necklace or Al-’Aqd al-Farid by the writer, poet, and historian

Ibn Abd Rabbih Al-Andalusi (d. 328 AH). The Unique Necklace is considered a

huge treasury of the history of Arab heritage and Arab literature. It is indispensable

for researchers in Arab heritage, and even for researchers in Islamic sciences as

well. It was narrated on Imam Al-Shafi’i (d. 204 AH) that he said: “I spent twenty

years studying the days of the Arabs and literature, using that to study Islamic jurisprudence

(Fiqh).”

Based on this view of The Unique Necklace, this research attempts to provide a

review of the life of its writer, his literary status, as well as a review of the content of

his book and the writer’s approach to writing it in an attempt to highlight the significance

of this important reference and the necessity of informing researchers in the

Arab and Islamic heritage about it. This review hopes to serve as an introduction

that helps researchers enter the vast world of this book, which provides both benefit

and enjoyment.

Kamil Keylani'nin Ebu'l Hasan Adlı Hikayesinin Tahlili

Bedir ÇETİNEL — 2024-12-30

Arap ülkelerinin birçoğunda olduğu gibi, Mısır da çocuk edebiyatıyla geç

tanışmış olsa da bu konuda kısa sürede küçümsenemeyecek bir aşama kaydetmiş,

birçok alanda olduğu gibi, bu alanda da Arap Dünyasının lideri olmuş ve bu konuya

eğilen birçok şair yetiştirmiştir. Bunlardan birisi olan Kâmil Kîlanî, 20 Ekim 1897’de

Kahire’nin El-Qalaa bölgesinde, Mukattam Dağı yakınında doğmuştur. Mısırlı yazar

ve şair Kâmil Kîlanî, çocuk edebiyatının öncülerinden biri olarak kabul edilir çünkü

binlerce çocuk Hikâyesi yazmış ve çevirmiştir. Kâmil Kîlanî, çocuklara radyo aracılığıyla

hitap eden ilk kişi ve Mısır’da çocuk kütüphanesi kuran ilk kişidir. Bu çalışmada

Kâmil Kîlanî’nin yazdığı “Ebu’l-Hasan” adlı kısa hikâye incelenmiştir. Hikâyenin

kahramanı olan Ebu’l-Hasan, Harun Reşit zamanında yaşayan varlıklı bir ailenin

oğludur. Babasının ölümünün ardından miras ona kalmıştır. Mirasın bir kısmını

bağışlamış, bir kısmını ise saklamış ve kendisini para için sevenlerden uzaklaşmıştır.

Harun Reşit ile tanışmış ve halifeyi evine davet etmiştir. Halife, onun cömertliğine

hayran kalarak bir isteğini yerine getirmeyi teklif etmiştir. İsteği yerine getirilen Kâmil

Kîlanî’nin başından oldukça etkileyici olaylar gelişmiştir. Sonuçta okuyucuya ilgi bırakan

tarihi bir kısa öykü ortaya çıkmıştır.

Mobil Uygulamalarla Arapça Öğrenimi

Ahmet ESGİN — 2024-12-30

Bu çalışma Arapça dil öğreniminde mobil uygulamaların kullanımını ele alarak, bu araçların dil öğrenme sürecindeki etkisini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Dijital teknolojilerin dil eğitimine entegrasyonu, öğrenme sürecini daha erişilebilir ve etkileşimli hale getirirken, Arapça öğrenimine yönelik mobil uygulamaların sunduğu olanaklar da giderek yaygınlaşmaktadır. Çalışmada, mevcut literatür doğrultusunda, mobil uygulamaların sağladığı dinleme ve okuma becerilerini geliştirme olanakları incelenmiş ve bu uygulamaların öğrenenlerin motivasyon ve performansına katkıları irdelenmiştir. İnceleme sonucunda, mobil uygulamaların Arapça öğrenim sürecinde etkin bir destek sağladığı, öğrenme sürecini bireyselleştirdiği ve motivasyonu artırdığı yönünde bulgular elde edilmiştir.