MAHMÛD DERVİŞ'İN "LEYLETU'L-BÛM" ADLI ŞİİRİNİN TÜRKÇEYE YAPILMIŞ ÇEVİRİLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Özet

Çeviri genel bir ifadeyle kaynak dildeki iletiyi, iletideki içeriğin tek ya da birkaç düzeyde eşdeğerliğini en üst seviyeye çıkararak anlatılmış bir iletiye dönüştürme işlemi olarak tanımlanabilir. Başlarda yanlış avcılığı olarak görülen çeviri eleştirisi, günümüzde “çeviriyi bir bütün olarak olumlu ve olumsuz yanlarıyla değerlendiren olabildiğince nesnel bir etkinlik” olarak tanımlanmaktadır (Wilss, 1982, s.216).
Bu makale, Modern Arap Edebiyatının simgelerinden biri olan ve adeta Filistin’in ulusal şairi olarak kabul edilen Mahmûd Derviş’in Leyletu’l-Bûm adlı şiirinin Türkçeye yapılan çevirilerinin karşılaştırmalı incelemesini içermektedir. Şiirin Türkçeye yapılmış iki çevirisi bulunmaktadır. Çevirilerden biri Gazi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Hakkı Suçin’e, diğeri ise Metin Fındıkçı’ya aittir. Bu çeviriler, Raymond Van den Broeck tarafından önerilen karşılaştırmalı çözümleme yöntemi kullanılarak ele alınmıştır. Çalışmada öncelikle çeviri, edebî çeviri, şiir çevirisi, çeviri eleştirisi ve şiir çeviri eleştirisi hakkında bilgiler verilmiş ve çalışmanın temelinde yer alan karşılaştırmalı çözümleme yöntemi tanımlanmıştır. Sonrasında şairin hayatı ve eserleri anlatılmış ve ardından çevirmenler hakkında da bilgiler verilmiştir. Çalışmanın bulgular kısmında ise Mahmûd Derviş’in Leyletu’l-Bûm adlı şiirinin Türkçeye yapılan çevirileri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre Prof. Dr. Mehmet Hakkı Suçin’in çevirisinin kabul edilebilir bir çeviri olduğuna ulaşılmış, Metin Fındıkçı’nın çevirisi ise yeterli bulunamamıştır.