الدلالات الثقافية للأرقام في العرف اللغوي العربي Arap Dil Geleneğinde Sayıların Kültürel Çağrışımları

Özet

Bu makale, Arap kültüründe sayıların anlamsal ve simgesel değerlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Arap kültüründe sayılar yalnızca gerçek anlamlarıyla sınırlı kalmamakta, aynı zamanda toplumun inanç ve değer temelli yapılarından kaynaklanan çeşitli sembolik anlamlar da taşımaktadır. Çalışmada, Arap dilsel ve kültürel örfünde belirgin bir şekilde yer alan sayılar ele alınmaktadır: Bunlar; üç, dört, beş, yedi, sekiz, on, kırk ve büyük sayılar olarak 100, 1000, 70.000, 50.000 sayılarını içermektedir. Bu sayılar, Kur’an ayetlerinde ve Hadislerde yer almalarıyla dini anlamlar kazanmış; Arap edebiyatı, halk anlatıları, atasözleri ve deyimlerde ahlaki ve toplumsal değerleri yansıtan birer ifade aracı olarak yer almışlardır. Makale, daha önce hazırlanmış bir yüksek lisans tezinden elde edilen verilere ve güncel akademik çalışmalara dayanarak sayıların sosyal, dinî ve edebî bağlamlardaki simgesel ve kültürel anlamlarını kapsamlı bir analiz çerçevesinde ele almaktadır.

“Üç” sayısı, mükemmellik ve dengeyi; “dört” sayısı, tamamlanmışlığı, bütünlüğü ve kozmik uyumu; “beş” sayısı, düzeni, bütünleşmeyi, gücü ve kötülükten korunmayı; “yedi” sayısı, kutsal bir sayı olarak evrenin tamamlayıcılığını ve dini ritüellerdeki yaygınlığını; “sekiz” sayısı, bütünselliği, dönüşümü ve yenilenmeyi; “on” sayısı,  bereket, çaba ve fedakârlığı; “kırk” sayısı ise sınanma, arınma ve tasfiyeyi simgeler. Büyük sayılar (100, 1000, 70.000) ise sevabın katlanması, geniş şefaat ve ilahi rahmet anlamlarını ifade eder.

Anahtar Kelimeler: Arap kültürü, sayılar, sembolizm, atasözleri, Arap dil örfü, rakamlar