Ölümden Cinselliğe Dilin Dolaylı Anlatımı: Defne (Hatay) Arapçasında Örtmece İfadeler
Article Sidebar
Main Article Content
Özet
Bu çalışma, Hatay’ın Defne ilçesinde konuşulan Arap ağızlarında kullanılan örtmece (euphemism) ifadeleri dilbilimsel ve sosyokültürel açıdan incelemeyi amaçlamaktadır. Toplumsal açıdan hassas kabul edilen ölüm, hastalık, cinsellik, vücut işlevleri, regl ve menopoz, giyim-kuşam ve sosyal statü gibi temalara ilişkin örtmeceler, doğal iki dillilik ortamında derlenen veriler ışığında değerlendirilmiştir. Araştırma, Arapça-Türkçe iki dilli bireylerle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla nitel bir çerçevede yürütülmüştür. Veriler, tematik analize tabi tutulmuş ve katılımcı ifadeleriyle desteklenmiştir. Bulgular, örtmece ifadelerin özellikle geleneksel değerler, dinî inançlar ve toplumsal normlarla yakından ilişkili olduğunu; bireylerin doğrudan konuşmaktan kaçındığı konuları örtmecelerle yumuşattığını ortaya koymaktadır. Ayrıca, örtmecelerin kullanımında yaş, cinsiyet ve toplumsal rollerin etkili olduğu, genç bireylerde Türkçe etkisinin arttığı gözlemlenmiştir. Elde edilen veriler, dilde örtmecelerin yalnızca sözel bir yumuşatma aracı değil, aynı zamanda sosyal nezaket, utanma ve saygı gibi değerlerle bağlantılı kültürel göstergeler olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda çalışma, iki dillilik zemininde örtmece kullanımı üzerine önemli sosyodilbilimsel katkılar sunmaktadır.
Article Details
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Referanslar
Al-Husseini, H. (2007, February). Euphemism in English and Arabic: A contrastive study. In The First Scientific Conference of College of Education in Babylon University .
Allan, K., & Burridge, K. Euphemism and Dysphemism: Language Used As Shield and Weapon-PDFCOFFEE. COM (2025).
Almufawez, J. A., Alalwani, R. M., & Altalhi, H. (2018). A contrastive study of using euphemism in English and Arabic. Journal of Applied Linguistics and Language Research.
Brown, P., & Levinson, S. C. (1987). Politeness: Some universals in language usage. Cambridge University Press.
Demir, T. (2020). Türkçede ve Arapçada örtmece kullanımı üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. İstanbul: Akademisyen Yayınevi.
Enright, D. J. (1985). Fair of speech: The uses of euphemism. Oxford University Press.
Fairclough, N. (2013). Critical discourse analysis: The critical study of language. Routledge.
Freud, S. (2010). Totem and Tabu: Resemblances Between the Psychic Lives of Savages and Neurotics. Lits.
Fromkin, V., & Rodman, R. (1993). An Introduction to Language (5th ed.). Harcourt Brace College Publishers.
Hasselgard, H. (1999). Euphémisme et tabou: Une étude sur les stratégies de l’expression indirecte. Journal of Pragmatics.
Khanfar, A. M. (2012). Euphemism in Arabic: Typology and formation. Journal of the College of Arts.
Lakoff, R. (1973). Language and woman's place. Language in society.
Leech, G. (1974). Semantics: The study of meaning.
Lyons, J. (1981). Language and Linguistics: An Introduction. Cambridge University Press.
Salih, A. M. (2013). Taboo words and euphemism in English and Arabic a contrastive study.
Wardhaugh, R., & Fuller, J. M. (2021). An introduction to sociolinguistics. John Wiley & Sons.
Whorf, B. L. (1997). The relation of habitual thought and behavior to language. Sociolinguistics: A reader.